چکیده
مدل InnoFit، به عنوان یک رویکرد نوآورانه برای تغییر سبک زندگی و دستیابی به تناسب اندام، شامل پنج حلقه اصلی است: طرز فکر، عادت، فعالیت، انگیزه و نتیجه. این مطالعه با استفاده از مدل کرک پاتریک، اثربخشی مدل InnoFit رادر آکادمی رضا ناصری در ایران ارزیابی کرد و تأثیر آن را بر تغییرات مثبت در رفتار و نتایج ورزشی شرکت کنندگان بررسی نمود. نتایج نشان داد که مدل InnoFit در تمام سطوح مدل کرک پاتریک(واکنش، یادگیری، رفتار و نتایج)به طور مثبت و معناداری مؤثر بوده است.
1 -مقدمه
نرخ بی سابقه ای از زندگی بی تحرک و اختلالات چاقی در سراسر جهان در حال حاضر رواج دارد و محققان، سیاستگذاران و متخصصان سلامت را به سمت یافتن رویکردهای جدید برای ترویج زندگی سالم و تناسب اندام پایدار سوق میدهد (2022 .,al et Mittal). برنامه های مرسوم کاهش وزن، و همچنین مداخلات سبک زندگی، تمایل دارند رژیم غذایی یا فعالیت بدنی را بدون در نظر گرفتن جنبه های رفتاری و انگیزشی گسترده تر که زیربنای سازگاری طولانی مدت هستند، برجسته کنند. در نتیجه، بسیاری از افراد به مزایای موقت دست می یابند، اما به سمت زندگی ناسالم روی می آورند. بنابراین، وظیفه نه تنها تجویز فعالیت، بلکه ایجاد یک تغییر جامع و طولانی مدت از نظر نگرش ها، آداب و رسوم و برنامه های روزمره است که به طور مشترک بر سلامت تأثیر میگذارند (2020 .,al et Phelan). پرداختن به این موضوع از اهمیت فوری برخوردار است. عدم فعالیت بدنی به عنوان یکی از عوامل خطر جهانی اصلی مرگ و میر شناخته شده است و سازمان بهداشت جهانی به طور مداوم بر اهمیت طیف وسیعی از استراتژی های یکپارچه که فراتر از مداخلات کوتاه مدت پیشرفت می کنند، تأکید میکند(2023 ,Dunstan & Homer). علاوه بر این، کسب و کار تناسب اندام دائماً در حال تغییر است، پلتفرم های سلامت دیجیتال، بازی سازی و ابزارهای سالمتی سفارشی، نویدبخش راه های جدیدی برای دسترسی هستند. با این حال، علیرغم این نوآوری ها، چالش حفظ انگیزه ای که باعث تغییر رفتار میشود، اندازه گیری یک اثر با معیاری قابل اعتماد و تضمین اعتبار یک مدل مداخله هنوز برآورده نشده است(2024 ,Cencerrado & Tejedor-Castellano). بنابراین، چارچوبی که نظریه تغییر رفتار را با تأیید دیجیتال شفاف پیوند میدهد، می تواند از نظر علمی و اجتماعی، از نظر کاربرد، اهمیت زیادی داشته باشد.
علیرغم تحقیقات فراوان در مورد تناسب اندام، ادبیات علمی دو شکاف پایدار را نشان میدهد. اول، اگرچه مدل های رفتاری اهمیت نگرش، رفتار عادتی و محرک ها و انگیزه را نشان میدهند، اما چارچوب های بسیار کمی این عناصر را در یک سیستم یکپارچه که رشته های روانشناسی، رفتاری و فیزیکی را به طور مستقیم به هم پیوند می دهد، در بر می گیرند.
دوم، روش های ارزیابی در مداخلات تناسب اندام فاقد دقت کافی هستند زیرا از نتایج کوتاه مدت یا ذهنی بدون رویکردی سیستماتیک به ارزیابی بلندمدت استفاده میکنند. هنوز هیچ مطالعه ای«مدل چهار سطحی کرکپاتریک» را که از سال 1۹۵۰ در آموزش و ارزیابی آموزشی شناخته شده است، به سنجش موفقیت برنامه های تناسب اندام منتقل نکرده است. به همین ترتیب، استفاده از فناوری بلاکچین به منظور ایمن سازی، اعتبارسنجی و نگهداری چنین مدل هایی، تا آنجا که به ادبیات علمی مربوط می شود، همچنان حوزه وسیعی است که تاکنون کاوش نشده است. این تحقیق تلاش میکند تا این شکاف های دانشی را پر کند.
مقاله حاضر از «مدل تناسب اندام نوآورانه مبتنی بر بلاکچین InnoFit، با استفاده از الگوی کرک پاتریک»رونمایی میکند، یک مدل مفهومی خالق که پنج حلقه اصلی، طرز فکر، عادت، فعالیت، انگیزه و نتیجه را که ریشه در نوآوری به عنوان یک محرک مرکزی دارند، گرد هم می آورد. این مدل با رویکرد جامع و پایدار، تغییر سبک زندگی را با مجموعه ای از پیشرفت های ساختار یافته اجرا می کند که در آن تغییر از طرز فکر شروع می شود و با نتایج قابل اندازه گیری در زندگی واقعی به پایان می رسد. مدل InnoFit که در آکادمی رضا ناصری در ایران با شعار «با نوآوری در بدن، زندگی خود را به اوج برسان» پیاده سازی شده است، همچنین به طور سیستماتیک از مدل چهار سطحی کرک پاتریک برای اندازه گیری پاسخ ها، نتایج یادگیری، تغییرات رفتاری و نتایج نهایی استفاده می کند. مدل کرک پاتریک به طور جداگانه اثرات برنامه ورزشی را اندازه گیری می کند. برای تضمین شفافیت و پایداری، این مدل در شبکه بلاکچین Polygon، اولین فناوری غیرمتمرکز مورد استفاده در زمینه علوم تناسب اندام، ثبت شده است. هدف از این مطالعه، ارزیابی اولیه نتایج مدل InnoFit در چهار سطح پاسخ، یادگیری، رفتار و نتایج است.
مقاله حاضر از «مدل تناسب اندام نوآورانه مبتنی بر بلاکچین InnoFit، با استفاده از الگوی کرک پاتریک» رونمایی میکند، یک مدل مفهومی خلاقانه که پنج حلقه اصلی، طرز فکر، عادت، فعالیت، انگیزه و نتیجه را که ریشه در نوآوری به عنوان یک محرک اصلی دارند، گرد هم می آورد. این مدل با رویکرد جامع و پایدار، تغییر سبک زندگی را با مجموعه ای از پیشرفت های ساختاریافته پیاده سازی می کند که در آن تغییر از طرز فکر شروع می شود و با نتایج قابل اندازه گیری در زندگی واقعی به پایان میرسد. مدل InnoFit که در آکادمی رضا ناصری در ایران با شعار «با نوآوری در بدن، زندگی خود را به اوج برسان» پیاده سازی شده است، همچنین به طور سیستماتیک از مدل چهار سطحی کرک پاتریک برای اندازه گیری پاسخ ها، نتایج یادگیری، تغییرات رفتاری و نتایج نهایی استفاده میکند. مدل کرک پاتریک به طور جداگانه اثرات برنامه ورزشی را اندازه گیری می کند. برای تضمین شفافیت و پایداری، این مدل در شبکه بلاکچین Polygon ثبت شده است، که اولین فناوری غیرمتمرکز مورد استفاده در زمینه علوم تناسب اندام است. هدف از این مطالعه این است که اولا با استفاده از مدل کرک پاتریک، نتایج مدل InnoFit در چهار سطح پاسخ، یادگیری، رفتار و پیامدها ارزیابی شود و ثانیاً ورزش و تناسب اندام نه تنها به عنوان یک فعالیت، بلکه به عنوان یک فرهنگ ارزشمند که جامعه از طریق مبانی علمی، رفتاری و فناوری خود از آن حمایت می کند، ارائه شود.
برای دستیابی به این هدف، مقاله در چهار بخش اصلی ساختار یافته است. پس از این مقدمه، بخش دوم به تشریح طرح مفهومی مدل InnoFit و مبانی نظری آن و همچنین روش شناسی به کارگیری چارچوب ارزیابی کرک پاتریک میپردازد. در بخش سوم، به یافته های حاصل از استفاده از این روش در ایران اشاره خواهد شد. در نهایت، در بخش آخر، مهم ترین نتایج این تحقیق، پیامدها و تحقیقات پیشنهادی این مدل در فرهنگ تناسب اندام جهانی را مورد بحث قرار خواهیم داد.
2-روشها
1.2. مدل InnoFit
طراحی روش شناختی این مطالعه مبتنی بر یک رویکرد ترکیبی مفهومی-تجربی است که مدلسازی نظری را با تحلیل ارزیابی ادغام می کند. مدل تناسب اندام مبتنی بر بلاکچین InnoFit پیشنهادی به عنوان یک چارچوب نوآورانه برای تغییر سبک زندگی و کنترل وزن طراحی شده است. این مدل حول پنج مؤلفه مرتبط با هم ساختار یافته است: طرز فکر، شکل گیری عادت، فعالیت بدنی، انگیزه و نتایج قابل اندازه گیری که در نوآوری به عنوان هسته مرکزی قرار دارند. برای ارزیابی اثربخشی این مدل، این مطالعه از چارچوب ارزیابی چهار سطحی کرک پاتریک استفاده کرد، ابزاری بسیار اثبات شده که در ابتدا برای ارزیابی برنامه های آموزشی ایجاد شده بود اما اغلب در علوم سلامت و رفتاری کاربرد دارد.
2.2. پرسشنامه و ارزیابی مدل کرک پاتریک
برای ارزیابی اثربخشی مدل InnoFit، پرسشنامه ای بر اساس مدل Kirkpatrick طراحی شد که در آن چهار سطح واکنش، یادگیری، رفتار و نتایج برای ارزیابی در نظر گرفته شد. فرآیند ارزیابی در چهار مرحله متوالی انجام شد. در مرحله اول (واکنش)، پاسخ های فوری شرکت کنندگان به تمرینات تناسب اندام و ساختار مدل، با تمرکز بر رضایت، ارتباط درک شده و تعامل کلی، جمع آوری و ارزیابی شد. در مرحله دوم (یادگیری)، مطالعه میزان کسب دانش، مهارت ها و استراتژی های مرتبط با تناسب اندام، عادات سالم و شیوه های انگیزشی توسط شرکت کنندگان را ارزیابی کرد. مرحله سوم (رفتار) میزان اجرای شیوه های آموخته شده توسط شرکت کنندگان در برنامه های روزانه خود، به ویژه در حفظ فعالیت ها و تغییرات عادت در طول زمان را بررسی کرد. در نهایت، در مرحله چهارم (نتایج)، تحقیق نتایج ملموس، مانند بهبود در شاخص های سالمت، عملکرد بدنی و کیفیت کلی سبک زندگی را ارزیابی کرد. داده های جمع آوری شده از 1۰۰۰ شرکت کننده در آکادمی رضا ناصری در ایران با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آماری تجزیه و تحلیل شدند.
3. نتایج و تحلیل
1.3. مرحله واکنش:
در این مرحله، ٪۹۵ از شرکت کنندگان از محیط آکادمی و برنامه آموزشی راضی بودند. آنها اظهارداشتند که فضای آکادمی انگیزه بخش و مربیان حرف های و پرانرژی بودند. به گفته شرکت کنندگان، این ویژگی ها تمایل آنها را برای شروع و ادامه برنامه ورزشی افزایش داد.
2.3.مرحله یادگیری:
٪۸۷ از شرکت کنندگان گزارش دادند که توانسته اند مفاهیم اولیه تغییرات سبک زندگی سالم، از جمله نحوه اجرای برنامه های ورزشی مناسب و ایجاد عادات روزانه سالم را بیاموزند. ٪۹۰ از شرکت کنندگان همچنین معتقد بودند که آگاهی آنها از اهمیت فعالیت بدنی و تغذیه مناسب افزایش یافته است.
3.3. مرحله رفتار:
٪۸۷ از شرکت کنندگان گزارش دادند که تغییرات مثبت و پایدا ری در رفتارهای روزانه خود ایجاد کرده اند. این تغییرات شامل انجام ورزش منظم، اتخاذ عادات غذایی سالم تر و بهبود کیفیت خواب بود.
4.3. مرحله نتایج:
نتایج ملموس برنامه شامل کاهش وزن متوسط ۲۹.۸ کیلوگرم در ٪۸۲ از شرکت کنندگان بود. ٪۸۴ از افراد همچنین گزارش دادند که سطح انرژی آنها به طور قابل توجهی افزایش یافته و بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی آنها مشاهده شده است. علاوه بر این، ۸۶ درصد از شرکت کنندگان افزایش اعتماد به نفس خود را گزارش کردند.
4. نتیجه گیری
مدل InnoFit توانسته است در تمام سطوح مدل Kirkpatrick نتایج مثبتی را نشان دهد. در سطح پاسخ، شرکت کنندگان از این برنامه بسیار راضی بودند و در سطح یادگیری، آنها توانستند اطلاعات مهمی را در زمینه تغذیه، ورزش و تغییرات سبک زندگی دریافت کنند. در سطح رفتار، تغییرات پایدار در عادات روزانه مشاهده شد و در نهایت، در سطح نتیجه، تغییرات قابل توجهی در وزن، انرژی و کیفیت زندگی شرکت کنندگان ایجاد شد. این تحقیق نشان می دهد که مدل InnoFit، به عنوان یک رویکرد نوآورانه به تناسب اندام، می تواند تأثیرات مثبت و پایداری بر سبک زندگی افراد داشته باشد. مدل Kirkpatrick به عنوان ابزاری مؤثر برای ارزیابی این تأثیرات عمل کرده و نشان دهنده اثربخشی مثبت این مدل است. برای ارزیابی بیشتر اثربخشی مدل InnoFit، تحقیقات آینده می توانند بر روی گروه های خاصی مانند سالمندان یا افراد مبتلا به بیماری های مزمن تمرکز کنند. همچنین، مقایسه مدل InnoFit با سایر مدل ها در حوزه تناسب اندام می تواند به درک بهتر اثربخشی آن کمک کند.
