چاقی هراسی
چاقی‌هراسی که پوکرسکوفوبیا نیز نامیده می شود، هراس از افزایش وزن است. این هراس شیوع بیشتری در زنان نوجوان دارد، اما مردان نیز می‌توانند دچار آن باشند. مانند همه فوبیاها، چاقی‌هراسی نوعی اختلال اضطرابی است. فوبیا شامل ترس شدید و غیرمنطقی از یک شی، مکان یا موقعیت خاص است. اگر دچار چاقی‌هراسی هستید، صحبت کردن یا فکر کردن در مورد افزایش وزن سبب می‌شود اضطراب را به‌گونه‌ای اغراق‌آمیز احساس و ممکن است در موقعیت‌های مرتبط مانند مجاور ترازو بودن، وحشت منکوب‌کننده‌ای را تجربه کنید. اگر از افزایش وزن هراس دارید، احتمالا برای اجتناب از آن دست به هر کاری می‌زنید. این کار، خطرِ ابتلا به اختلال خوردن را افزایش می‌دهد، در عین‌حال این هراس می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به این اختلال نیز باشد.
چه‌چیزی موجب ایجاد چاقی‌هراسی می‌شود؟
چاقی‌هراسی یک علت خاص مشخصی ندارد و احتمالا عوامل مختلفی در آن دخیل هستند، از جمله: استیگمای وزن استیگمای وزن (برچسب/انگ وزن) به‌معنای قضاوت کردن افراد بر مبنای وزن آنهاست. این استیگما قسمت مهمی از جامعه‌ی مدرن غربی است که اغلب لاغری را ارج می‌نهد. علاوه بر آن برخی افراد ممکن است به دلیل عوامل محیطی دیگری، همچون انتظارات خانوادگی یا فشار همسالان، استیگمای وزن را تجربه کنند. استیگمای وزن عموماً تبعیضی علیه افراد دارای اضافه وزن یا چاقی است. در نتیجه، این انگ می‌تواند سبب ایجاد ترس از افزایش وزن در برخی افراد شود. کمال‌گرایی درون فرهنگی که لاغری فرمی آرمانی‌ست، افزایش وزن به‌مثابه یک نقص تصور می‌شود. این امر می‌تواند سبب چاقی‌هراسی شود، به‌ویژه در کسانی که نیاز شدید به کمال‌گرایی دارند. کمال‌گرایی، مانند استیگمای وزن ممکن است با فشار از سوی خانواده و دوستان مرتبط باشد. همچنین برخی افراد ممکن است تمایل ژنتیکی به کمال‌گرایی داشته باشند. اختلالات اضطرابی انواع دیگر اختلالات اضطرابی ممکن است به چاقی‌هراسی کمک کنند. برای مثال، چاقی‌هراسی ممکن است ناشی از اختلال اضطراب اجتماعی که شامل ترس از طرد شدن از سوی جمع است باشد. شما ممکن است به دلیل نگرش جامعه در مورد افزایش وزن، از آن بترسید. تجربیات شخصی چاقی‌هراسی می‌تواند مرتبط با تجربیات شخصی شما باشد. اگر به خاطر وزن یا ظاهرتان مورد تمسخر قرار گرفته‌اید، ممکن است افزایش وزن را با قضاوت منفی مرتبط کنید. این مسأله می‌تواند باعث ترس شما از افزایش وزن شود.
علائم چاقی‌هراسی چیست؟
علائم چاقی‌هراسی شامل هیجانات منفی به‌هنگام تفکر یا صحبت کردن در مورد افزایش وزن است. این هیجانات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- یک ترس شدید و طاقت‌فرسا
- اضطراب
- استرس
- حملات وحشت‌زدگی (پنیک)
- فشار خون بالا
- سرگیجه
همچنین ممکن است زمانی که افزایش وزن را تجربه می‌کنید یا در موقعیت‌های مرتبط با افزایش وزن قرار می‌گیرید، مانند رویدادهای اجتماعی به‌همراه غذا، این احساسات را داشته باشید. چاقی‌هراسی همچنین می‌تواند شما را وادار به انجام کارهای خاصی جهت جلوگیری از افزایش وزن کند، مانند:
- روزه‌داری
- شمارش کالری به‌طرز وسواس‌گونه
- بیش از حد ورزش کردن
- رژیم غذایی مکرر
عوارض و عوامل خطر چاقی‌هراسی چیست؟
عارضه‌ی اصلی چاقی‌هراسی، وسواس ناسالم نسبت به وزن بدن و غذا است. این امر خطر ابتلا به اختلال خوردن را افزایش می‌دهد. اختلال خوردن یک وضعیت ناصحیح جدی است که با رفتارهای غذایی خطرناک مشخص می‌شود. برخی از انواع اختلالات خوردن که شامل چاقی‌هراسی می‌شوند: بی‌اشتهایی عصبی افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی، ترس شدیدی از افزایش وزن دارند. آنها همچنین ممکن است فکر کنند که اضافه‌وزن دارند، حتی اگر به طور غیرطبیعی کسر وزن داشته باشند. به غیر از چاقی‌هراسی، علائم رایج عبارتند از:
- لاغری شدید
- تصویر تحریف شده از بدن
- وسواس در مورد وزن و شکل بدن
- مصرف غذا به شدت محدود شده است
- ورزش بیش از حد
- استفاده از ملین‌ها یا دیورتیک‌ها
- استفراغ اجباری
اما بی‌اشتهایی عصبی صرفاً شامل مشکل غذا یا وزن نمی‌شود. برای این افراد، رژیم غذایی سفت و سخت و کاهش وزن راه‌هایی برای مقابله با مسائل عاطفی اساسی است. به دلیل کمبود شدید کالری، بی‌اشتهایی عصبی می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند تحلیل عضله و نارسایی چند اندام شود. پرخوری عصبی پرخوری عصبی شامل اپیزودهای مکرر پرخوری و پاکسازی می‌شود. پرخوری عبارت است از خوردن مقدار زیادی غذا در مدت کوتاهی، اغلب بدون هیچ‌گونه کنترلی. پاکسازی به معنای خلاص شدن از شر کالری‌های اضافی با یک یا چند رفتار ناسالم است، از قبیل:
- استفراغ اجباری
- ورزش بیش از حد
- استفاده از ملین‌ها یا دیورتیک ها
- روزه‌داری
این رفتارها با چاقی‌هراسی مرتبط هستند. سایر علائم پرخوری عصبی عبارتند از:
- انتقاد شدید در مورد وزن و شکل بدن در دیگری
- تغییرات خلقی شدید
- مخفی کردن غذا برای پرخوری
- اضطراب در مورد غذا
- اجتناب از موقعیت‌هایی که شامل غذا می‌شود
فرد مبتلا به بولیمیا ممکن است کمی کم وزن، با وزن متوسط یا اضافه وزن داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک متخصص مراجعه کرد؟
اگر چاقی‌هراسی روی زندگی روزمره‌ی شما تأثیر گذاشته است، باید با یک متخصص صحبت کنید. در صورت داشتن علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- اضطراب شدید به‌هنگام فکر کردن به افزایش وزن
- وسواس کاهش وزن
- رژیم غذایی مکرر
- اجتناب از فعالیت‌های اجتماعی همراه با غذا
- تصویر منفی از بدن خود
همچنین در موارد زیر باید به دنبال کمک پزشکی باشید:
- محدود کردن مصرف غذا
- کالری شماری وسواس‌گونه
- بیش از حد ورزش کردن
- استفراغ عمدی
علائم مذکور می‌توانند نشانگر این باشند که چاقی‌هراسی منجر به اختلال خوردن شده است.
چاقی‌هراسی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
یک آزمایش رسمی که ترس از افزایش وزن را تشخیص دهد، وجود ندارد. با این حال، چاقی‌هراسی به‌عنوان نوعی اختلال اضطرابی ممکن است توسط یک پزشک عمومی یا متخصص سلامت روان، شناسایی شود. اگر پزشک فکر کند که شما مبتلا به اختلال خوردن هستید یا بر این باور باشد که در معرض خطر هستید، احتمالاً درمان را توصیه می‌کند.
چاقی‌هراسی چگونه درمان می‌شود؟
چاقی‌هراسی عمدتاً توسط یک متصدی سلامت روان درمان می‌شود. هدف، مدیریت کردن ترس از افزایش وزن و کاهش خطر ابتلا به اختلال خوردن است. اگر چاقی‌هراسی شما بخشی از یک اختلال خوردن تشخیص داده شده باشد، درمان ممکن است شامل رویکردی مشابه باشد. روان‌درمانی در روان‌درمانی، شما با یک متخصص سلامت روان در چندین جلسه صحبت می‌کنید. آنها می‌توانند به کاهش اضطراب شما در مورد افزایش وزن و بهبود تصویر بدن شما کمک کنند. رایج ترین روش، درمان شناختی - رفتاری است. این درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شناخت الگوهای فکری تحریف شده
- تغییر باورهای ناسالم
- یادگیری عادات مثبت
دارودرمانی به طور معمول، فوبیاها با دارو درمان نمی‌شوند. اما اگر پزشک فکر می‌کند که چاقی‌هراسی شما به یک اختلال اضطرابی مرتبط است، ممکن است داروهای ضد اضطراب تجویز کند. این داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد روان‌پریشی
- تثبیت‌کننده‌های خلق و خو
از آنجایی که اضطراب و اختلالات خوردن اغلب همزمان رخ می‌دهند، در صورت تشخیص اختلال خوردن، ممکن است دارو نیز دریافت کنید.
کلام پایانی
اگر دچار چاقی‌هراسی هستید، ممکن است سعی کنید از طریق رفتارهای ناسالم از افزایش وزن جلوگیری کنید. این ممکن است شامل ورزش بیش از حد، محدود کردن مصرف غذا یا رژیم گرفتن مکرر باشد. از آنجایی که چاقی هراسی ارتباط نزدیکی با اختلالات خوردن دارد، اگر فکر می‌کنید به این فوبیا مبتلا هستید، استفاده از کمک پزشکی ضروری است. همچنین می‌توانید مقاله نقش خواب در چاقی! را نیز مطالعه کنید.
