خواص شگفت‌انگیز پسته
پسته آجیلی است که به خاطر عطر و طعم بی‌نظیر، کمی شیرین و همینطور رنگ و ظاهر جذاب خود، دارای ارزش فراوانی است. پسته در واقع یکی از قدیمی‌ترین آجیل‌های جهان است که از هزاران سال پیش در خاورمیانه کاشت می‌شده است. کشورهایی از جمله ایران، سوریه، ترکمنستان و غرب افغانستان از تولیدکنندگان اصلی این محصول بودند.
در حال حاضر نیز، ایران، آمریکا و چین سه کشور برتر در حوزه‌ی تولید پسته و صادرات آن هستند. مانند همه‌ی مغزها، پسته سرشار از مواد مغذی است و فواید زیادی برای سلامتی دارد. با این حال، پسته دارای برخی خواص منحصربفرد است که آن را از سایر آجیل‌ها متمایز می‌کند. خواص پسته به عنوان یکی از مغزهای فوق‌العاده سالم و مملو از ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد ضروری برای بدن مفید است؛ سابقه‌ی خوردن آن بسیار طولانی است و به ۷ هزار سال قبل از میلاد باز می‌گردد.
مواد مغذی موجود در پسته
پسته میوه‌ای مفید و سرشار از مواد مغذی است که برای رشد و حفظ سلامت بدن بسیار مهم هستند. مقدار 100 گرم پسته حاوی این مواد مغذی است:
- 562 کیلوکالری انرژی
- 5 گرم کربوهیدرات
- 3 گرم فیبر
- 03 گرم پروتئین
- 39 گرم چربی
- 1025 میلی‌گرم پتاسیم
- 490 میلی‌گرم فسفر
- 700 میلی‌گرم ویتامین B6
- 1.2 میلی‌گرم منگنز
یکی از مهم‌ترین مواد غذایی موجود در پسته که به میزان زیادی وجود دارد ویتامین B6 است که کارکردهای مهمی در بدن انسان دارد. از جمله فواید این ویتامین برای سلامتی بدن می‌توان به تنظیم قند خون و تشکیل هموگلوبین، مولکولی که اکسیژن را در سلول‌های قرمز خون حمل می‌کند، اشاره کرد. عنصر مهم دیگری که به وفور در پسته وجود دارد، پتاسیم است. پتاسیم موجود در پسته از پتاسیمی که در نیمی از یک موز وجود دارد نیز بیشتر است.
در طب سنتی پسته دارای طبعی گرم و خشک در نظر گرفته میشود. بعلاوه این آجیل خون‌ساز است و برای افراد مبتلا به کم‌خونی و زنان باردار می‌تواند بسیار مفید باشد. از دیگر خواص پسته در طب سنتی می‌توان به تقویت مغز، آرام‌بخش بودن برای اعصاب، تقویت معده، درمان اسهال و تسکین سرفه اشاره کرد. بعلاوه در طب سنتی برای پوست سبز پسته‌ی تازه نیز فواید بی‌شماری برشمرده میشود که از مهم‌ترین آنها می‌توان به رفع بوی بد دهان، درمان زخم‌های دهانی، تقویت و استحکام لثه و درمان حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد.
پسته غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها
آنتی‌اکسیدان‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت بدن انسان دارند. در بدن انسان موادی بنام رادیکال‌های آزاد وجود دارد که میزان زیاد این مواد به بافت سلول‌های بدن آسیب زده و می‌تواند ریسک بروز بیماری‌هایی مانند سرطان و بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. پسته حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام پلی‌فنول و توکوفرول به مقدار زیاد است.
این آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند ریسک بروز بیماری‌های قلبی و سرطان را تا حد بسیار زیادی کاهش دهند. لوتئین و زیگزانتین نیز دو آنتی‌اکسیدان دیگری هستند که فواید آنها برای سلامتی چشم، قابل‌توجه است. این دو آنتی‌اکسیدان برای حفظ سلامتی چشم‌ها مهم بوده و از آنها در برابر آسیب نور آبی و بیماری تباهی لکه زرد (که بیماری چشمی مربوط به افزایش سن است) محافظت می‌کند.
پسته منبعی غنی از آهن
در میان انواع مختلف آجیل‌ها، پسته بیشترین میزان آهن را دارد. در هر 100 گرم پسته‌ی خام میزان 14 میلی‌گرم آهن وجود دارد که این میزان تقریبا چهار برابر بیشتر از آهن موجود در بادام درختی، بادام هندی و فندق برزیلی است. پسته به علاوه منبعی غنی از پروتئین، ویتامین E، کلسیم و منگنز محسوب میشود که آن را یک میان‌وعده‌ی بسیار سالم برای تمام افراد در هر گروه سنی، می‌سازد. به این ترتیب پسته بهترین منبع خوراکی برای رفع کم‌خونی است.
پسته سرشار از آمینو اسیدها و پروتئین‌های اساسی
پسته بعد از بادام دارای بیشترین میزان پروتئین بوده و حدودا ۲۰ درصد از وزن پسته را پروتئین تشکیل می‌دهد. همچنین، پسته حاوی مواد مهم دیگری به نام آمینو اسید است که عامل اصلی تشکیل‌دهنده‌ی پروتئین به شمار می‌آید و در پسته بیشتر از هر نوع آجیل دیگری وجود دارد. فواید این آمینواسیدهای موجود در پسته برای سلامتی بسیار مهم است، زیرا خود بدن نمی‌تواند آنها را تولید کند. به همین دلیل، با خوردن غذاهایی که حاوی این آمینواسیدها هستند می‌توان آنها را جذب کرد.
علاوه بر نقش آمینواسیدها در تشکیل پروتئین در بدن، برخی از آنها برای کارکردهای بدن ضروری هستند. برای نمونه، پسته حاوی آمینو اسیدی بنام آرژنین‌آل است که حدود دو درصد از آمینو اسیدهای موجود در پسته را تشکیل می‌دهد. بدن انسان آرژنین‌آل را جذب کرده و آن را تبدیل به نیتریک اکسید می‌کند. نیتریک اکسید یک نوع ترکیب در بدن انسان است که برای انبساط رگ‌های خونی و کمک به گردش خون در بدن ضروری است. بنابراین، پسته منبع غذایی مناسبی برای تأمین پروتئین و آمینو اسیدهای ضروری برای بدن، به ویژه در گیاهخواران است.
خواص پسته برای سلامت مو
پسته با فواید و مزایای زیادی برای سلامتی همراه است. خوردن پسته می‌تواند به داشتن موهایی محکم و انعطاف‌پذیر کمک کند. مصرف پسته می‌تواند برای مو بسیار مفید باشد. این آجیل محبوب حاوی مقادیر خوبی بیوتین است که با ریزش موها مبارزه می‌کند. فاکتور اصلی ایجاد ریزش مو کمبود بیوتین در بدن است.
بعلاوه پسته به تغذیه‌ی موهای خشک کمک می‌کند و باعث افزایش انعطاف‌پذیری تارهای مو میشود. مصرف پسته راه حل خوبی برای کم‌آبی و موخوره و یا سایر مشکلات مرتبط با موها است. با مصرف پسته، ریشه‌های مو تقویت میشود. اسیدهای چرب موجود در پسته نیز برای رشد سالم ریشه‌های مو بسیار مفید است.
خواص پسته برای لاغری
خوردن پسته و به طور کلی آجیل‌ها برای کمک به کاهش وزن اضافی در افراد مؤثر است. با اینکه مصرف پسته می‌تواند انرژی زیادی در بدن تولید کند و میزان چربی در آن نیز نسبتا زیاد است، اما بررسی‌ها نشان داده‌اند افرادی که حدودا ۵۳ گرم پسته را به عنوان میان‌وعده در روز می‌خورند نسبت به افرادی که ممکن است غذاهای چرب‌تری بخورند دو برابر بیشتر شاخص توده بدنی‌شان کاهش پیدا کرده است.
درست است که پسته دارای چربی زیادی است اما یک عامل مؤثر در اینکه پسته می‌تواند ماده غذایی مفیدی در کاهش وزن باشد، این است که چربی موجود در آن کاملا جذب بدن نخواهد شد. در حقیقت، میزان زیادی از چربی پسته درون دیواره سلول آن باقی مانده و در زمان هضم جذب بدن نمی‌شود.
پسته سرشار از پروتئین و فیبر است و خوردن آن می‌تواند باعث ایجاد حس سیری در فرد شده و از افراط در خوردن جلوگیری کند. علاوه بر این، اگر پسته را با پوسته‌ی آن بخورید نیز بهتر است، چرا که درآوردن مغز پسته از پوسته‌ی آن زمان می‌برد و این مسئله باعث میشود که پرخوری نکنید. به این ترتیب یکی از خواص پسته خام ایجاد احساس سیری و بی نیازی از پرخوری است.
پسته عامل رشد باکتری‌های مفید و بهبود عملکرد روده‌ها
۱۰۰ گرم پسته حاوی ۱۰.۳ گرم فیبر است. مصرف فیبر برای سلامت روده و سیستم گوارشی بسیار مهم است. یکی از عملکردهای فیبر در روده‌ی بزرگ این است که حجم مدفوع را افزایش داده و حرکت آن در طول روده را آسان‌تر می‌کند. همچنین، برخی از باکتری‌های مفید در روده فیبرهای غذایی را جذب کرده و اسیدهای چرب رشته کوتاهی را تولید می‌کنند که این نوع اسیدهای چرب می‌توانند ریسک بروز اختلالات گوارشی، سرطان و بیماری‌های قلبی را کاهش دهند.
نکته: بوتریک اسید یک اسید چرب بسیار مفید است که می‌تواند انرژی را برای سلول‌های روده‌ای تولید کند و خوردن پسته می‌تواند مقدار این اسید چرب را در بدن افزایش دهد.
خواص پسته برای زخم معده
تحقیقات نشان می‌دهند آجیل‌ها حاوی مواد مغذی مفیدی به نام آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. این آنتی‌اکسیدان‌ها شامل توکوفرول، فیتواسترول، اسیدفولیک، سلنیوم و منیزیم میشود. دلیل این که پسته می‌تواند برای زخم معده مفید باشد، وجود یک نوع باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری است. طبق گفته‌ی موسسه‌ی ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی، هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند یکی از دلایل اصلی ایجاد زخم معده باشد. عفونت هلیکوباکترپیلوری می‌تواند پوشش محافظتی معده را شکسته و به اسیدها اجازه‌ی ورود داده و ایجاد زخم معده کند. با این حال، یک رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به محافظت در برابر بسیاری از شرایط التهابی از جمله زخم معده کمک کند.
بسیاری از افراد ممکن است در معده‌ی خود هلیکوباکترپیلوری را داشته باشند اما اکثر آنها دچار زخم معده نمی‌شوند. مصرف پسته و سایر آجیل‌های غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به حفظ ثبات این باکتری‌ها کمک کرده و از ایجاد زخم معده جلوگیری کند.
پسته مفید برای کاهش کلسترول و فشار خون
تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف پسته میزان کلسترول بد در بدن افراد را کاهش و میزان کلسترول خوب در بدن را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، برخی از بررسی‌ها نشان می‌دهند که خوردن پسته می‌تواند به‌اندازه‌ی ۱.۸۲ میلی‌متر جیوه، میزان فشار خون را پایین بیاورد. کم کردن میزان کلسترول و فشار خون برای بدن امری حیاتی است، چرا که می‌تواند ریسک بروز بیماری قلبی را کاهش دهد.
پسته آجیلی مفید برای رشد کودکان
همانطور که اشاره کردیم پسته غنی از پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و تمام گروه‌های سنی می‌توانند آن را در رژیم غذایی خود بگنجانند. کودکان که در سن رشد قرار دارند لازم است از مواد غذایی سالم استفاده کنند و خواص پسته برای کودکان نیز در تحقیقات زیادی اثبات شده است. خوردن پسته برای همه‌ی افراد مناسب است اما به خاطر محتوای آهن این آجیل، دخترها نباید از خوردن آن غافل شوند. پسته همچنین منبع خوبی از پتاسیم و سایر مواد معدنی است که در رشد کودکان بسیار ضروری است. قرار دادن پسته در رژیم غذایی کودکان برای رشد ماهیچه‌ها، اسنخوان‌ها و ارگان‌های داخلی بدن آنها بسیار مفید است.
بعلاوه این آجیل برای بهبود عملکرد سیستم‌های عصبی کودکان نیز می‌تواند بسیار موثر باشد. از سوی دیگر، بیان این نکته نیز ضروری است که مصرف منظم و روزانه‌ی 20 گرم پسته در کودکان باعث بهبود ضربان قلب آنها میشود. ضربان قلب منظم، تقویت سیستم عصبی و خواص خون‌ساز بودن پسته در بهبود عملکرد مغز آنها نیز بسیار موثر خواهد بود.
خواص پسته برای افراد مبتلا به دیابت
پسته حاوی مواد مغذی زیادی است که می‌توانند در کاهش قند خون بدن موثر باشند. پسته دارای شاخص قند خونی پایینی است؛ به این معنی است که خوردن آن باعث افزایش ناگهانی میزان قند خون نخواهد شد. بررسی‌هایی که در این مورد انجام شده نیز نشان می‌دهد افرادی که روزانه حدود 56 گرم پسته مصرف می‌کردند، میزان قند خونشان پس از مدتی تا حد ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته بود. همچنین، پسته حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند کاروتنوئید و ترکیب‌های فنولیکی است که در کنترل میزان قند خون مؤثر هستند. از این رو، گنجاندن پسته در برنامه غذایی می‌تواند میزان قند خون را کنترل کرده و آن را در وضعیت متعادل نگه دارد.
کلام پایانی
شما می‌توانید پسته را به صورت خام به عنوان یک میان‌وعده مصرف کنید و یا آن را به غذا یا سالاد خود اضافه کنید. بعلاوه می‌توان پسته را به انواع مختلف شیرینی‌ها و دسرها اضافه کرد و از فواید بی‌نظیر آن برای سلامتی بهره‌مند شد. پسته میوه‌ی پرانرژی و بسیار سالمی است و می‌تواند برای تعادل وزن و تناسب اندام هم مفید باشد. با توجه به مطالب ذکر شده در این مطلب و فواید بسیار زیاد پسته برای سلامتی، توصیه‌ی ما به شما این است که حتما آن را در برنامه غذایی خود بگنجانید تا از خواص مغذی و فواید متنوع آن برای سلامتی بهره‌مند شوید.
همچنین می‌توانید مقاله نقش خواب در چاقی! را نیز مطالعه کنید.
