بهترین زمان برای ورزش کردن
سبک زندگی امروزی معمولاً مجال چندانی برای تحرک کافی و برنامههای متعدد ورزشی باقی نمیگذارد. پس اگر جزو افراد پرمشغلهای هستید که به سلامت جسم و روان و همچنین تناسب اندام خود اهمیت میدهید، خوب است با کسب اطلاعات علمی، بهترین زمان ورزش کردن را انتخاب کنید تا بیشترین بازده و بهترین نتیجه را از فعالیتهای ورزشی خود بگیرید.
اهمیت زمان ورزش کردن
امروزه در بسیاری کشورها، برنامههای ورزشی متنوعی از کراسفیت، نوعی برنامه ورزشی با شدت بالا که در بر گیرنده ترکیبی از ورزشهای مختلف است تا یوگا و دوی ماراتن در میان مردم محبوبیت پیدا کرده است. با این حال، بسیاری از افراد علیرغم تلاش و پیگیری، باز هم با این برنامههای ورزشی به نتیجه دلخواهشان نمیرسند. تحقیقات جدید نشان میدهند این مسئله تا حدی به زمان انجامدادن این فعالیتها برمیگردد.
البته زمان مطلوب برای ورزشکردن، لزوماً آن زمانی نیست که اغلب مردم فکر میکنند. معمولاً باور بر این است هر زمانی که بتوان ورزش کرد، بهترین زمان است. اما باید بدانید همیشه اینطور نیست. اینکه چه زمانی از روز را به ورزش اختصاص میدهید بسیار مهم است چون انتخاب درست، به کسب نتایج بهتر منجر میشود. از سوی دیگر ورزش کردن در زمان نادرست میتواند برای مثال، با برهم زدن چرخه خواب و بیداری، در درازمدت تاثیرات منفی متعددی بر سلامت انسان باقی بگذارد.
بهینهکردن زمان ورزش مبنای علمی دارد. برای دستیابی به این زمان، یکی از کارهایی که لازم است انجام دهید توجه به ریتم شبانهروزی بدن است. با تدوین دقیق برنامه ورزشی مطابق با ریتم شبانهروزی بدن، میتوانید تمرینات ورزشی قویتری انجام دهید.
ریتم شبانهروزی چیست؟
بسیاری از موجودات زنده از جمله حیوانات، گیاهان و حتی بسیاری از میکروبهای کوچک، ریتم شبانهروزی دارند. ریتم شبانهروزی که به آن چرخه زیستی هم گفته میشود مراحل خواب و بیداری بدن را تنظیم میکند. این ریتم شامل تغییرات جسمی، ذهنی و رفتاری است که یک الگوی روزانه را دنبال میکنند.
اغلب از ریتم شبانهروزی با عنوان ساعت بدن یاد میشود، به این دلیل که مسئول زمانبندی ذاتی بدن است. ساعت داخلی طبیعی بدن با نشانههای محیطی کار میکند. ساعت شبانه روزی بدن از دو بخش مجزا تشکیل شده است: ساعت مرکزی که در هیپوتالاموس "بخشی از مغز که علیرغم اندازه کوچکش، نقش بسیار حیاتی در حفظ تعادل و پایداری داخلی بدن ایفا میکند" قرار دارد و ساعتهای محیطی که تقریباً در تمام بافتها و اعضای بدن قرار دارند. ریتم شبانهروزی بدن تحت تاثیر عوامل محیطی مانند نور و فعالیت عضلات اسکلتی تنظیم میشود.
تأثیر ریتم شبانهروزی بسیار وسیع است و بر الگوهای روزانه هوشیاری، خلقوخو و عملکردهای بدن همچون هضم غذا تأثیر میگذارد. همچنین ریتم شبانهروزی بر وضعیت هورمونها، مانند ترشح ملاتونین (هورمون خواب) و کورتیزول (هورمون استرس) اثرگذار است. پس ریتم شبانهروزی بدن بسیار مهم است چون بر بسیاری از بخشهای بدن تأثیر دارد. این یعنی زمان مطلوب برای ورزشکردن میتواند با استفاده از مناسبترین زمانها در ریتم شبانهروزی بدن برای ورزش بهدست آید.
بهترین زمان برای ورزش کردن چه زمانی است؟
بازه زمانی برای انجامدادن فعالیت جسمی وسیع است و متناسب با تفاوتهای فردی تغییر میکند. به طور خاص، همانطور که اشاره شد، مردم در دو گروه کلی قرار میگیرند: گروه اول سحرخیزها هستند که شب زود میخوابند و صبح هم زود از خواب بلند میشوند. گروه دوم، شبزندهدارها هستند که شبها دیر میخوابند و صبح هم دیر از خواب بیدار میشوند.
این زمانبندی بر همه ریتمهای بیولوژیک از جمله توانایی ورزش و کارکردن تأثیر میگذارد. در ادامه، تحقیقات مختلفی را بررسی میکنیم که به فواید و مضرات ورزش کردن در زمانهای متفاوت روز یعنی صبح، بعدازظهر و عصر پرداختهاند.
فواید ورزش صبحگاهی
بنابر مطالعات و تحقیقات متعددی که انجام شده است، ورزش صبحگاهی مزیتهای بسیاری دارد که حتی ممکن است شبزندهدارها را هم ترغیب کند تا تمرینات ورزشیشان را صبحها انجام دهند.
افرادی که صبحها ورزش میکنند، اغلب ثابتقدمتر هستند، زیرا ورزش صبحگاهی برای عذر و بهانهآوردن جای چندانی نمیگذارد. اگر اولین کاری که صبحها انجام میدهید ورزشکردن باشد، دیگر مشغله زیاد در طول روز بهانهای برای ورزش نکردن نخواهد بود.
چربیسوزی بیشتر
این موضوع ثابت شده است که ورزشکردن با معده خالی و در حالت ناشتا، در مقایسه با ورزشکردن پس از خوردن وعده غذایی و با شکم پر، چربیسوزی بیشتری در پی دارد.
این اتفاق به این دلیل میافتد که بدن برای تأمین انرژی لازم برای ورزشکردن، نه از غذایی که تازه خوردهاید، بلکه از ذخیرههای چربی استفاده میکند. همچنین تحقیقات دیگری نشان میدهند وقتی صبحها ورزش میکنید، روند سوزاندن کالری پس از ورزش (Afterburn) مدت بیشتری انجام میشود. این موضوع به کاهش وزن در طول زمان کمک میکند.
بهبودی چرخه خواب
صبح زود بیدارشدن ممکن است ابتدا سخت باشد، اما تحقیقات نشان میدهند عادت ورزش صبحگاهی میتواند ریتم شبانهروزی را طوری تغییر دهد که بدنتان به شکل طبیعی صبحها هوشیارتر و عصرها خستهتر باشد. در نتیجه، شب زودتر میخوابید و میتوانید دوباره صبح ورزش کنید.
همچنین طبق نتایج برخی تحقیقات، بهنظر میرسد ورزش صبحگاهی بیشتر از ورزش عصرگاهی خواب عمیق را تقویت میکند. خواب هم به رشد بهتر عضلات کمک میکند و در نتیجه با بهبود ریتم شبانهروزی و چرخه خوابتان، حتی شاهد افزایش قدرت خود هم خواهید بود.
عادت به ورزش کردن پایدار
همه ما این تجربه را داشتهایم که صبحها با خودمان میگوییم «سایر کارها را انجام میدهم و بعد از آن ورزش میکنم». اما شب که میشود گزینهای که در فهرست کارهای روزانه علامت نخورده است، رفتن به باشگاه یا حتی پیادهروی هدفمند است.
ورزشکردن هنگام بعدازظهر و عصر ممکن است با سایر وظایف و امور روزمره تداخل پیدا کند. به علاوه، یک روز شلوغ و پرکار میتواند اراده را متزلزل کند و مانع از رفتن به باشگاه شود.
احتمالاً متوجه شدهاید انجامدادن مستمر روتین ورزش صبحگاهی راحتتر است. پس به خودتان فرصت تعلل ندهید. بهسرعت آماده شوید و بیرون بروید.
بهبودی خلق و خو
ورزش صبحگاهی روشی عالی برای شروع روزی پرانرژی است. اندورفین یا هورمون شادیآوری که بدنتان در پاسخ به فعالیت ورزشی تولید میکند تا ساعتها پس از ورزشکردن باعث بهبود خلق و خو میشود. احساس موفقیتی که پس از ورزش کردن بهدست میآورید باعث میشود روز مثبتی را شروع کنید.
معایب ورزش صبحگاهی
با اینکه عادت ورزش صبحگاهی بخش مهمی از یک سبک زندگی سالم است، ورزش در صبح زود معایبی هم دارد. وقتی اولین کار شما در صبح ورزشکردن باشد، برخی از موارد باعث میشوند ورزش در بهترین حالت خود نباشد.
- ممکن است با انرژی پایین فعالیت کنید
- ممکن است باعث اختلال خواب شود
- عملکرد جسمی در بهترین وضعیت خود نباشد
- برای گرمکردن، زمان بیشتری لازم است
کلام پایانی
ورزش کردن هم مانند هر فعالیت دیگری برای نتیجه دادن باید مستمر باشد و برای اینکه بتوانید به طور پویا و با پشتکار ورزش کنید، باید از تمام جوانب آن لذت ببرید، نوع ورزش، محل آن و زمان ورزش کردن همگی باید به نحوی باشند که به شما حس خوب و خوشایندی بدهند. همچنین ورزش باید باعث بهبود سایر فعالیتهای روزمره شما شود.
همچنین میتوانید مقاله طرز تهیه کیک رژیمی را نیز مطالعه کنید.