اهمیت رژیم غذایی سالم
برای بسیاری از مردم، اصطلاح «رژیم غذایی» مترادف با وزن کم کردن است. واقعیت این است که بخش اندکی از مردم اهمیت واقعی رژیم غذایی را می دانند.
منظور از رژیم غذایی، در واقع همه ی چیزهایی است که یک نفر می خورد، چه کم و چه زیاد، چه خوب و چه بد. این «رژیم غذایی» یا «برنامه ی غذایی» نقش بسیار مهمی در مبارزه ی انسان با بیماری و ضعف جسمانی دارد.
نیاز به رژیم غذایی مناسب به هنگام بیماری
امروزه کاملا مشخص شده که داشتن یک «رژیم غذایی متعادل» برای حفظ سلامتی ضروری است. علاوه بر آن، ما باید اهمیت تغذیه ی مناسب در هنگام بیماری را نیز درک کنیم. یک رژیم غذایی مناسب، به بدن بیمار کمک می کند تا در مسیر بهبودی، سریع تر گام بردارد.
در همه ی انواع بیماری ها یا اختلالات فیزیولوژیک، برنامه ی تغذیه ی عادی فرد، متوقف و یک رژیم غذایی درمانی خاص جایگزین آن می شود که هدف آن کاهش فشار وارده بر اندام درگیر در بیماری و برطرف کردن علائم و سایر تظاهرات بیماری است.
«کمیت غذایی» مهم است یا «کیفیت غذایی»؟
برخی از مردم، تحت تأثیر این باور غلط قرار گرفته اند که سلامتی آنها به میزان غذای مصرفی شان بستگی دارد. واقعیت این است که مصرف بیش از اندازه ی غذا موجب چاقی می شود.
اگر کالری مصرفی مازاد بر نیاز شما کمی بیش از 100 کیلو کالری در هر روز باشد که معادل مصرف یک عدد موز یا یک مشت بادام زمینی یا یک عدد تخم مرغ است. در یک فاصله ی زمانی 4 تا 5 هفته ای، نیم کیلوگرم به وزن بدن شما اضافه می شود. یعنی در عرض یک سال، وزن شما 5 تا 6 کیلوگرم افزایش می یابد.
بیماریهای مرتبط با اضافه وزن و چاقی
چاقی، با خود مشکلات عدیده ی دیگری را نیز به همراه می آورد که از آن جمله می توان به بیماری های قلبی، درد مفاصل و ناراحتی های تنفسی اشاره کرد. برای مقابله با تمام این مشکلات، به یک رژیم غذایی ؛ و در این مورد خاص به یک رژیم غذایی کاهنده، نیاز است.
نقش تغذیه مناسب در روند زندگی
در مقاطع تنش فیزیولوژیک، نظیر دوران حاملگی و شیردهی به نوزاد هم، اعمال یک سری تغییرات در رژیم غذایی ضروری است. همچنین با رشد سنی ما هم نیازهای تغذیه ای دگرگون می شوند.
این نیازها برای نوزادان، کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان بالاتر از 40 سال و افراد بسیار مسن متفاوت هستند. برای اینکه در طول سال، احساس راحتی و فعالی یا پر انرژی بودن کنید، باید تغییرات فصلی را هم در رژیم غذاییتان منظور کنید.
چرا باید رژیم غذایی سالم داشته باشیم؟
رژیم غذایی سالم فقط بر چربی و عضلات شما اثر نمیگذارد. بلکه باعث میشود تمام سلولهای شما از منافع تغذیه بهره ببرند. به این ترتیب تغذیه اصولی از عملکرد مغز گرفته تا عملکرد عضلاتتان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین اگر قصد تمرین یا ورزش دارید، بهتر است کار را با اصلاح رژیم غذایی شروع کنید. چرا که غذای سالم عملکرد بدنی شما را هم بهبود میبخشد.
آیا کالری و بالانس انرژی مهم است؟
بیشتر مردم در مورد کالری موادغذایی اشتباه میکنند. تصور عمومی این است که یک رژیم غذایی سالم از غذاهای کمکالری تشکیل میشود و غذاهای پرکالری الزاما ناسالم هستند.
در مورد این که شمردن کالری باعث سالم شدن برنامه غذایی نمیشود، توافق وجود دارد. اما همچنان مهمترین عامل در کاهش یا افزایش وزن، ایجاد یک بالانس منطقی بین کالری غذا و ارزش موادغذایی موجود در آن است.
کالری اضافه بیشتر از مقدار سوزانده شده در طول روز، همیشه بد نیست. درست است که دلیل تجمع چربی، کالری اضافه است. اما همین کالری اضافه میتواند باعث افزایش حجم عضلات هم شود.
برعکس این ماجرا هم صادق است. یعنی کم کردن کالری دریافتی با این که میتواند باعث چربیسوزی شود، شاید از حجم عضلات شما هم کم کند.
- کربوهیدراتها: هر گرم کربوهیدرات 4 کالری انرژی دارد. غذاهایی مثل نان، پاستا، سیبزمینی و برنج منابع اصلی کربوهیدرات هستند. در میوهها، قندها، آبمیوه، غلات و حبوبات هم کربوهیدرات زیادی وجود دارد.
- پروتئینها: هر گرم پروتئین هم 4 کالری انرژی دارد. مهمترین منابع پروتئین شامل گوشت، مرغ، ماهی، تخممرغ، لبنیات، توفو و حبوبات میشود.
- چربیها: هر گرم چربی 9 کالری دارد. یعنی دو برابر پروتئین و کربوهیدرات. اشتباه نکنید. چربی فقط شامل کره و روغن سرخکردنی نیست. آجیل، دانههای روغنی، پنیر، ماهیهای سردسیر مثل سالمون و چربی گوشت هم در این دسته قرار میگیرند.
یک رژیم غذایی سالم علاوه بر کالری مناسب و ترکیب درستی از چربی، کربوهیدرات و پروتئین، به اندازه کافی تمام ویتامینها و مواد معدنی را در خود دارد. برخی از این مواد اهمیت بیشتری دارند.
- منیزیم: در بیش از 600 فعالیت متنوع سلولی نقش دارد. بدون منیزیم تولید انرژی، عملکرد سیستم عصبی و انقباض ماهیچهای با مشکل مواجه میشود.
- پتاسیم: تنظیم فشارخون به پتاسیم وابسته است. همچنین عملکرد درست ماهیچهها و اعصاب وابسته به این ماده معدنی است.
- آهن: مهمترین نقش آهن، حمل کردن اکسیژن و رساندن آن به سلولها است. عملکرد مغز و سیستم ایمنی بدون آهن دچار اختلال میشود. کمخونی از مرسومترین مشکلات ناشی از فقر آهن است.
- کلسیم: عنصری حیاتی برای سلامت استخوانها، دندان، قلب، ماهیچه و سیستم عصبی.
- ویتامینها: نقش ویتامینهایی مثل آ، ب، ث، د و کا در عملکرد سلولی و ارگانهای حیاتی بسیار پررنگ است.
این مواد جزء مواد غذایی ضروری هستند. یعنی یک رژیم غذایی سالم الزاما باید تمام نیاز روزانه شما را تامین کند.
کلام پایانی
رژیم غذایی سالم باید به سبک زندگی شما تبدیل شود. رژیمی که دست کم سه سال قابل اجرا باشد. اگر برنامه رژیم غذایی خود را از متخصص رژیم گرفتهاید، بهتر است هر ماه برای اصلاح آن دوباره معاینه شوید. چرا که وضعیت جدید شما به یک برنامه جدید نیاز دارد.
همچنین میتوانید مقاله مضرات سیگار بر بدن را نیز مطالعه کنید.