تاثیر آلودگی هوا بر پوست
این روزها که هوای شهرهای زیادی در ایران به شدت آلوده است، آسیب‌های آشکار و پنهان آلودگی هوا به دغدغه‌ای مهم برای ساکنان کلان شهرها و شهرهای آلوده‌ی دیگر تبدیل شده. اگر دقت کنید در روزهای آلوده وقتی به خانه باز‌میگردید و با پد آرایشی پوستتان را پاک می‌کنید متوجه تیرگی عجیب پد و میزان ترسناک آلودگی روی پوستتان می‌شوید. حتی موهای شما در روزهای آلوده تیره و کدر می‌شوند. اما چطور میتوان از آسیب های آلاینده‌ها در امان ماند؟ شما از آسیب های آلودگی برای سلامت پوست چه می‌دانید؟
ماهیت آلاینده‌ها
پوست انسان در اصل به عنوان سدی در برابر عوامل مهاجم و آلاینده های محیطی عمل می کند و همین ویژگی پوست را دائما در معرض خطر قرار می دهد.
انواع آلاینده‌ها
آلاینده‌ها بر دو قسم آلاینده های طبیعی و آلاینده‌های حاصل از فعالیت‌های انسانی هستند. گفتنی است که اشعه‌ی فرا بنفش خورشید نیز یک آلاینده‌ی طبیعی محسوب می‌شود و جزو مضر ترین آلاینده‌ها برای پوست انسان است. سایر آلاینده‌ها که اثرات شدیدی روی پوست انسان دارند شامل: هیدروکربن های پلی‌سایکلیک آروماتیک (PAH)، ترکیب های ارگانیک فرّار (VOC)، اکسید ها، ذرات معلق، ازون (O3)، ذرات معلق (PM) و دود سیگار و تنباکو (به ویژه از نوع دود دسته دوم) می‌شوند. اثرات سوء این آلاینده می‌توانند در حضور اشعه‌ی UV خورشید تشدید شوند و نقش به سزایی در تولید ترکیبات فعالی از رادیکال‌های آزاد داشته باشند.
قدرت آلاینده‌ها
بسته به ماهیت آلاینده‌ها و میزان سلامت پوست، قدرت تاثیرگذاری آلاینده‌ها بر روی پوست متفاوت خواهد بود. تناوب‌هایی که در آلودگی هوا به صورت مداوم سطح پوست را آزار داده و به آن آسیب می‌رسانند، در بلند مدت در ایجاد و پیشرفت بیماری‌های پوستی دخیل هستند. توجه داشته باشید آلاینده‌ها و ذرات معلق بسیار کوچکتر از منافذ پوست انسان هستند و به راحتی به لایه‌های عمقی پوست ما نفوذ کنند. قطر منافذ پوست بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میکرون هستند در حالی که اندازه‌ی ذرات معلق بین ۲.۵ تا ۳.۵ میکرون هستند. (یعنی ۱۰۰ برابر کوچکتر)
آیا پوست توانایی مقابله با آلودگی هوا را دارد؟
قابلیت دفاعی پوست نامحدود نیست و توان تحمل آسیب‌ها را به مدت طولانی ندارند. بنابراین دائما در معرض خطرات خارجی گرفتن باعث بروز مشکلاتی از جمله کاهش قابلیت‌های دفاعی پوست می‌شود. آلاینده‌های خاص لیپیدها، پروتئين‌ها و حتی دی ان ای سلول‌های پوستی وارد کنند. این صدمات نهایتا منجر به پیری پوست، لک، التهاب، دهیدراتگی و بروز کاندیشن‌های آلرژیک نظیر اگزما، آکنه و پسوریازیس می‌شوند. چنانچه خللی در عملکرد دی ان ای سلول‌ها به وجود بیاید، احتمال بروز بیماری‌های جدی تر نظیر سرطان پوست وجود خواهد داشت.
تاثیرات آلودگی هوا روی پوست
- پیری زودرس (اختلال در سنتز کلاژن)
- کهیر (واکنش آلرژیک)
- اگزما تماسی و یا سرشتی (واکنش آلرژیک، دهیدراتگی و خشکی)
- لک‌های تیره (اختلال در عملکرد آنزیم تیروزیناز)
- پوست پرتقالی (منافذ باز)
- سرطان پوست (اختلال در دی ان ای)
- آکنه و جوش‌های سرسیاه (اختلال در سیستم ایمنی و افزایش باکتری ها)
- پسوریازیس (واکنش آلرژیک، درهیدراتگی شدید)
- تیره شدن رنگ پوست (کاهش اکسیژن رسانی)
- چرب شدن زودرس پوست و مو (اختلال در عملکرد غدد سبوم)
- قرمزی و التهاب و خارش (واکنش آلرژیک)
- ترک لب (خشکی و دهیدراتگی)
برای در امان ماندن از این آسیب‌ها چه کارهایی می‌توانیم بکنیم؟
کسانی که در شهر های آلوده زندگی می‌کنند باید بیشتر از سایرین در محافظت از پوست خود کوشا باشند. برای دستیابی به این مهم باید حتی‌الامکان سالم ترین سبک زندگی و تغذیه را پیش گرفت.
تا میتوانید آب بنوشید
نوشیدن روزانه ۸ الی ۱۰ لیوان آب شما را از سردرد های روزانه حفظ می‌کند و باعث دفع سموم از بدن می‌شود. نوشیدن ۲ لیوان آب ولرم به صورت ناشتا به شما کمک می‌کند پوستی شفاف، هیدراته و شاداب داشته باشید.
از استعمال دخانیات جدا خودداری کنید
استعمال دخانیات ریسک ابتلا به تمام بیماری ها به ویژه انواع مختلف سرطان از جمله سرطان پوست را افزایش می‌دهد. دود دخانیات و تنباکو، با تولید رادیکال های آزاد در بدن عملکرد پروتئین ها (آنزیم ها) و در نهایت دی ان ای سلول های بدن را مختل می‌کنند و ریسک ایجاد لک ها و سرطان های پوستی را افزایش می‌دهد.
روتین پوستی را جدی بگیرید
روتین پوستی یکی از مهم‌ترین المان های داشتن یک پوست سالم و شاداب است. همانطور که گفتیم مکانیزم ایمنی پوست به تنهایی از پس آلاینده ها بر نمی‌آید بنابراین باید با تغذیه‌ی سالم و روتین پوستی مناسب به آن کمک کنیم.
مراقب تغذیه‌تان باشید
مصرف غذاهای حاوی آنتی اکسیدان اثر منفی رادیکال های آزاد را در بدن خنثی می‌کند. ویتامین C مشهور ترین آنتی اکسیدان است که در میوه‌های زیادی مثل: مرکبات، آناناس، کیوی و آووکادو یافت می‌شود. سایر میوه‌های حاوی مقدار زیادی از آنتی اکسیدان: سیر، انگور قرمز، هلو، توت فرنگی، انبه، موز و هویج. ویتامین E نیز جزو آنتی اکسیدان‌های مشهور است که می‌تواند به بهبود شرایط پوست شما کمک کند.
کلام پایانی
برای جلوگیری از عوارض تنفس هوای آلوده باید آسیب ها را بشناسید و از آنها پیشگیری کنید. برای عملکرد بهتر در روتین پوستی میتوانید با دکتر خود نیز مشورت کنید.
همچنین میتوانید مقاله مضرات سیگار بر بدن را نیز مطالعه کنید.
